تحولات منطقه

ایران که حتی در دوران پهلوی و زمانی که ژاندارم آمریکا در منطقه بود اجازه خرید راکت های کوتاه برد را هم نداشت، امروز در دهه چهارم انقلاب اسلامی با وجود شدیدترین تحریم‌ها و محدویت‌ها به یکی از قدرتهای به رسمیت شناخته شده موشکی و عضو باشگاه انحصاری کشورهای دارنده صنایع فضایی بدل شده است.

ایران چگونه درهای باشگاه کشورهای فضایی و موشکی را گشود؟
زمان مطالعه: ۱۸ دقیقه

قدس آنلاین:  جمهوری اسلامی ایران امروز بی هیچ شک و تردید و منکری یکی از قدرتهای برتر موشکی جهان چه در عرصه نظامی و دفاعی و چه در عرصه فضایی به شمار می‌رود.

ایران تا همین چند دهه پیش، حتی در رژیم گذشته با وجود اینکه ژاندارم آمریکا در منطقه بود نه تنها امکان دسترسی به فناوری و ساخت موشک که اجازه خرید آن را هم نداشت.

با وجود اتحاد سیاسی و نظامی محمدرضا پهلوی با ایالات متحده آمریکا و عقد قراردادهای تسلیحاتی میلیاردی دولت آمریکا در نهایت با خودداری از فروش موشکهای "لارنس" که فقط ۱۲۰ کیلومتر برد داشتند، دست به تحقیر او زدند.

محمدرضا پهلوی به خیال خود برای تلافی این نارو و بازیابی حیثیت خود به سراغ اسرائیلی ها رفت و با عقد قراردادی سنگین پروژه توسعه و افزایش برد برخی موشکهای دریایی خود موسوم به "گابریل" را کلید زد و بعدها اسناد کشف شده نشان داد که اسرائیلی ها قراردادی را برای ساخت یک نوع موشک به ظاهر جدید، هم با او امضا کردند و میلیونها دلار از پهلوی تیغ زدند اما بعدها معلوم شد نه تنها ساخت موشک جدیدی در کار نبوده و این قرارداد یک کلاهبردی از پهلوی بود که آنها قصد داشتند در نهایت یک فناوری بسیار قدیمی و از رده خارج را به شاه ایران قالب کنند.

این شرایط موجب شد تا پس از پیروزی انقلاب اسلامی و وقوع جنگ تحمیلی ایران در زمینه جنگ موشکی و حملات دولت عراق تا مدتها دست خالی بماند خسارت های سنگینی را متحمل شود.

ایران در میان ۸ قدرت موشکی جهان

امروز اما جمهوری اسلامی ایران  یکی از قدرتهای مطرح باشگاه اختصاصی و ویژه کشورهای دارای فناوری فضایی و موشکی جهان است. چهار دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ایران با وجود شدیدترین تحریم‌ها و فشارهای سیاسی، اقتصادی و نظامی، نه تنها خود را به عنوان عضوی از باشگاه ده کشور دارای این فناوری تثبیت کرده که در زمینه توان موشکی به اذعان بسیاری از کارشناسان و تحلیلکران نظامی یکی از ۸ قدرت برتر موشکی جهان به شمار می‌رود.

جمهوری اسلامی ایران که در دوران جنگ تحمیلی و برای مقابله با حملات موشکی رژیم بعث صدام به قول محمدجواد ظریف به کشورهای دیگر التماس می‌کرد و به دنبال خرید چند فروند موشک اسکاد از دولت لیبی بود که توانست قدری بی مهابایی و جولان صدام در حملات موشکی به شهرهای ایران را فرو بنشاند، امروز با فهرستی بلند و بالا و سبدی از انواع و اقسام موشک‌های تولیدی خود با فناوری‌های بهروز  ابتکاری و بعضاً منحصر به فرد و بی‌نظیر، نه تنها کارشناسان نظامی و فنی را متحیر کرده که جسارت تفکر در مورد اقدام نظامی و تعرض به تمامیت ارضی خود را از بزرگترین قدرتهای جهان نیز گرفته است.

به گفته علی شمخانی وقوع جنگ تحمیلی و شرایط سخت دوران دفاع مقدس کارشناسان نظامی و مدیران سیاسی کشور را به این موضوع واقف کرد که تغییر معادله امنیتی برای حفظ تمامیت ارضی و نظام جمهوری اسلامی ایران در گرو تبدیل شدن کشور به یک قدرت موشکی و دفاعی به موازات تقویت بنیه‌ها اقتصادی کشور است.

از اینرو برنامه توسعه توان موشکی و دفاعی کشور عملا از اواخر دهه ۶۰ و آغاز دهه هفتاد کلید خورد هرچند پیش از آن نیروهای ایران در دوران دفاع مقدس تلاشهایی را در این زمینه صورت داده بودند.

گام‌های اول جوانی که پدر موشکی ایران شد

گویی قرار بود از دل مشکلات آن سالها و همت ززمندگان ایرانی، پدر موشکی ایران سر برآورد. سال ۶۳ ایران تصمیم گرفت جواب موشک را با موشک بدهد. گروهی از رزمندگان ایران به سرپرستی رزمنده جوانی به نام «حسن تهرانی مقدم» که بعدها پدر موشکی ایران لقب گرفت برای آموزش فنون آماده‌سازی و پرتاب موشک به سوریه رفتند؛ تنها کشوری که در این حوزه با ایران همکاری کرد.

۸ موشک اسکاد نیز از لیبی خریداری شد؛ موشک‌های ۶ تنی ساخت روسیه که قرار شد تعداد بیشتری از آن‌ها نیز در اختیار ایران قرار بگیرد. به همراه نخستین محموله موشک‌ها ۲ سکوی پرتاب و خدمه‌اش نیز از لیبی به ایران آمدند.

اسفندماه سال ۶۳ عراق موشک پراکنی به‌سوی ایران را از سر گرفت و جنگ شهری دوباره آغاز شد. با این تفاوت که ایران این بار پاسخ داد و ۲۱ اسفند نخستین موشک را به پالایشگاه کرکوک کوبید.

روزهای بعد نیز موشک‌های دیگری به مراکز مهم نظامی و اقتصادی عراق در بغداد برخورد کرد تا صدام جنگ شهری را متوقف کند.

وقتی اسکادهای ایرانی شده به پرواز درآمدند

در روزهایی که موشک‌های اسکاد از ایران شلیک می‌شد یک اتفاق مهم افتاد؛ با اصرار «تهرانی مقدم» ۲ موشک اسکاد شلیک نشد. آن موشک‌ها سال ۶۴ تحویل چند مهندس ایرانی شد تا بررسی کنند که آیا با مهندسی معکوس می‌توانند نمونه‌های مشابه آن را بسازند.

اواخر سال ۶۵ لیبی در حمایت از عراق دیگر به ایران موشک نداد. مستشاران نظامی لیبی نیز که در ایران بودند پنهانی قطعاتی از موشک‌های باقی‌مانده و سکوهای پرتاب را باز کردند و با خود بردند.

اواخر همان سال عراق دوباره موشک‌باران شهرها را آغاز کرد و ایرانی‌ها چه کردند؟ با کار شبانه‌روزی در کمتر از ۲۰ روز قطعات ناموجود را ساختند و جایگزین کردند تا موشک‌ها و سکوهای پرتاب آماده شلیک باشد.

۲۱ دی‌ماه ۶۵ تیم ۱۳ نفری موشکی سپاه با دانش خود موشکی به مقر نیروی هوایی عراق شلیک کردند تا همه دنیا حیرت کند.

پس از آن و با بد عهدی دولت قذافی، کره شمالی جایگزین لیبی شد و «هواسانگ ۵» آمد که نسخه کره‌ای اسکاد روسی بود و دانش ساختش هم آمد.

ظاهر شدن شهاب‌های ایرانی  در آسمان

نسل اول موشکهای ایرانی که ا خانواده اسکاد بی بودند و ابتدا از روسیه و کره شمالی وارد می‌شدند و بنا بر اطلاعات موجود بیش از ۲۳۰ فروند از آنها توسط ایران به خاک عراق شلیک شد، بین سالهای ۱۳۶۷ تا ۷۴ در ایران به تولید بومی رسیدند. این موشکها دارای برد ۳۰۰ کیلومتری بودند.

بعدها با تولید موشکهای پیشرفته دیگر و خارج شدن از حالت عملیاتی حدود ۱۵۰ عدد از موشکهای شهاب ۱ و شهاب ۲ به عمان فروخته شد. همچنین حدود ۲۰۰ عدد دیگر نیز به سوریه و حزب‌الله لبنان داده شد.

بعد از شهاب ۱ شهاب ۲ و ۳ هم آمدند. برد موشک ۱۶ متری شهاب ۳ به حدود ۲ هزار کیلومتر می‌رسد. بعدها از روی طرح اصلی موشک‌های شهاب، موشک ماهواره‌بر کاوشگر ۱ و سفیر را ساختند.

با وجود حضور موشکهای به غایت پیشرفته و راهبردی در سبد دفاعی ایران شهاب سه هنوز هم محصول برجسته و زبان زد ایران و کابوس دشمنان نظام جمهوری اسلامی به ویزه رژیم صهیونیستی است.

کابوسی به نام شهاب۳

موشک شهاب ۳ در ادامه روند توسعه موشک‌های شهاب ۱ و ۲ و با رویکرد اعمال تغییرات طراحی در سامانه‌های مختلف بوجود آمد.

شباهت های زیادی از نظر فن آوری بین شهاب ۲ و ۳ وجود دارد اما شهاب ۳ پیشرفته تر بوده و از نظر الکترونیک با فن آوری جدید و رایانه هدایتی پیشرفته از نظر سخت افزار و نرم افزار در ساخت آن استفاده شده است.

تا امروز نمونه‌های مختلفی از موشک  شهاب ۳ تولید و به نیروهای مسلح کشور تحویل داده شد که از نظر برد و زیرسامانه‌ها ارتقاء یافته اند اما همگی یک مرحله‌ای سوخت مایع بوده و از سامانه هدایت اینرسیایی برخوردارند. کلاهک آخرین نمونه‌های شهاب ۳ از نوع جداشونده است که پس از رسیدن به قوس نزولی در ارتفاع مناسب از بدنه موشک جدا شده و به سمت هدف ادامه مسیر داده و باعث ناتوانی دشمن در انهدام آن می شود.

همچنین انواع مختلف کلاهک از جمله کلاهک بارانی روی این موشک قابل بکارگیری است. طول این نمونه‌ها حدود ۱۶ و نیم تا ۱۷ متر بوده و برد آنها تا یک هزار و ۸۰۰ کیلومتر در نمونه های نهایی عنوان شده است. جرم کلاهک آنها نیز تا یک هزار کیلوگرم برآورد شده است.

با توجه به اینکه کمترین فاصله از نواحی غربی ایران تا دورترین نقطه در سرزمین‌های اشغالی به یک هزار و ۲۰۰ کیلومتر نمی‌رسد خانواده شهاب ۳ تهدیدی کاملاً جدی برای هر متجاوز و دشمن محسوب می‌شود.

نقطه زنهای فاتح ایرانی

گام بعدی متخصصان دفاعی و دانشمندان ایرانی افزایش دقت، سرعت و قدرت موشکهای ایرانی و تولید محصولاتی به روز و همپای فناوری‌های روز جهانی بود. این تلاشها منجر به تولید نسل جدیدی از موشکهای موسوم به نقطه زن و خانواده موشکهای فاتح با ۱۳عضو تا به امروز شد.

ویژگی این موشکها بالستیک بودن آنها، تک مرحله‌ای بودن و قابلیت جدا شوندگی سر جنگی آنهاست که امکان استفاده از انواع مختلف سر جنگی و کاربردهای مختلف در حوزه زمین به زمین، و زمین به دریا را به آنها می‌دهد.

فاتح ۱۱۰A، C، موشک فاتح ۳۱۳، موشک ضد کشتی خلیج فارس، موشک هرمز، موشک زمین یه زمین و زمین به دریای و موشک جید و پیشرفته رعد ۵۰۰ با بدنه کامپوزیت و فیبر کربن که یکی از جدیدترین فناوری‌های نظامی در جهان به شمار می‌رود از جمله محصولات این خانواده موشکهای ایرانی هستند.

سپاه با "موشک هرمز 2" یک هدف دریایی را از فاصله 250 کیلومتری منهدم کرد-  اخبار سیاسی تسنیم | Tasnim

موشکهای با بدنه کربن و کامپوزیت با کاهش وزن امکان حمل سوخت بیشتر و بردهای بالاتر را با هزینه کمتر فراهم می‌آورند.

دستارود مهم دیگر صنایع دفاعی و موشکی ایران در این سالها دستیابی به فناوری تولید و بکارگیری سوخت جامد در موشکهاست.

این فناوری در حالی که بر برد موشکها و هزینه تولید آنها تأثیر زیادی دارد، انبار، نگهداری و بکارگیری موشکها را نیز بسیار ساده و کم خطر کرده و زمینه بسیاری از دستاوردهای ویژه و ابتکارهای منحصر به فرد را برای متخصصان ایرانی فراهم آورده است. موشکهای دفن شده که اخیراً توسط ایران رونمایی شده با همین فناوری ممکن شد و یکی از ابتکارات ایرانی بود که جهان را خیره کرد و معادلات جدید را در عرصه نظامی رقم زد.

7 نکته درباره کاشت، داشت و برداشت از «مزرعه موشکی سپاه» / رویای ناتمام  ارتش‌های روسیه و آمریکا توسط ایران محقق شد +عکس - مشرق نیوز

موشک بالستکی حاج قاسم یکی از جدیدترین دستاوردها و محصولات در این خانواده است که از زمره موشکهای فاتح به شمار می‌رود امکان عبور از سامانه‌های پدافند ضد موشکی را دارد.

سجیل‌های برق آسا

نسل پیشرفته دیگر موشکهای ایرانی با تمرکز بر سرعت ایران را یک گام به سمت موشکهای هایپرسونیک نزدیکتر کرده‌اند.

موشک‌های اسرائیل‌زن"؛ سپاه از کجا می‌تواند تل‌آویو را هدف قرار دهد + تصاویر  و نقشه- اخبار سیاسی تسنیم | Tasnim

سجیل خانواده موشکهای برق آسای ایرانی است که از نوع دو مرحله‌ای با سوخت جامد و برد ۲ تا ۲ هزار و ۵۰۰ کیلومتر است.

در میان تحلیلگران نظامی و تسلیحاتی این جمله معروف است که سجیل ایرانی ظرف ۷ دقیقه می‌تواند به تل‌آویو برسد.

نشنال اینترست: درباره مرگ‌بارترین موشک ایران که قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای را  دارد - پایگاه خبری تحلیلی تلکسیران

این موشک برای نخستین بار ۲۲  آبان ماه سال ۱۳۸۷ در پروژه‌ای با نام عاشورا توسط سردار محمد نجار وزیر اسبق دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح رونمایی و به دنیا معرفی شد. به گفته کارشناسان نظامی و دفاعی جهان دستیابی ایران به تکنولوژی ساخت چنین موشکی یعنی که ایران در حوزه ساخت موشک‌های بالستیک در لبه فناوری قرار دارد و تمام آنچه را باید در این حوزه بداند، آموخته است. در واقع این موشک نخستین موشک دوربرد ایران با سوخت جامد است.

سریعترین در دنیا

موشک قدر ۱۱۰ یکی دیگر از موشک‌های ایران است که از لحاظ سرعت جز سریع‌ترین موشک‌های دنیاست و قادر است بر تمام رادارها و موشک‌های ضد موشک فائق آید. در نتیجه هر چقدر قدرت سامانه دفاعی ضد موشک دشمن قوی باشد، این موشک به هدف اصابت می‌کند. برخی منابع به برد ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ کیلومتری این موشک اشاره کرده‌اند با این تفاسیر این موشک توان ضربه زدن به دورترین نقاط اروپا را داراست و بیش از ۷۰ درصد آسیا را در تیررس توان موشکی ایران قرار می‌دهد.

قدر-۱۱۰نسخه بهبود داده شده موشک معروف ایرانی شهاب ۳ است. این موشک بر خلاف شهاب ۳ از موتوری ۲ مرحله‌ای بهره می‌جوید که توانایی رسیدن به بردی ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ کیلومتر را برای آن فراهم می آورد. اعتقاد بر این است که موتور اول این موشک سوخت مایع و موتور دوم این موشک از سوخت جامد بهره می‌برد.

بالستیک‌هایی که هدایت می‌شود

یکی از آخرین و برجسته‌ترین دستاوردهای متخصصان ایرانی دستیابی به فناوری هدایت موشک های بالستیک و اصلاح مسیر پرتابه ها تا رسیده به هدف و اصابت دقیق آنها است.

این فناوری نسل جدیدی از موشکها را در همی سالهای اخیر با نام "عماد" روانه سبد دفاعی نظام جمهوری اسلامی کرد.

این موشک از انواع موشک‌های بالستیک زمین به زمین با جدایش دو مرحله‌ای است که وزن کلاهک آن در حدود ۷۵۰ کیلوگرم که با استفاده از سوخت مایع خود را تا بُرد بین یک هزار و ۷۰۰ کیلومتر تا دو هزار کیلومتری به اهداف مشخص شده می‌رساند.

عکس/ موشک "عماد" در راهپیمایی مردم تهران - Gerdab.IR | گرداب

این موشک چندین ویژگی دارد که مقامات دفاعی رژیم صهیونیستی و آمریکا از رونمایی آن وحشت زده شدند. نخست سرعت بالای پیمایش مسیر توسط موشک عماد است که این موشک را قادر می سازد تا با موفقیت از سد دفاعی رژیم صهیونیستی به نام آرو ۳ یا پیکان ۳ عبور کرده و اهداف موردنظر در سرزمین‌های اشغالی را منهدم کند. دومین ویژگی این موشک بهره‌مندی از کلاهکی است که باعث می‌شود تا پس از شلیک موشک عماد، مانورپذیری و هدایت کلاهک تا زمان برخورد و انهدام اهداف در این موشک طراحی شده باشد. همین ویژگی باعث شده تا ضریب خطای این موشک به زیر ۱۰ متر برسد.

وجود بالک‌هایی بر روی سر جنگی این موشک بالستیک باعث شد تا بسیاری از کارشناسان دفاعی اعلام کنند که سر جنگی این موشک ایرانی توان هدایت در مرحله آخر را داشته و همچنین از دقت بسیار بالایی برخوردار است. عماد به عنوان اولین موشک دوربرد ایرانی، قادر است تا لحظه رسیدن به هدف، توسط مجریان خود کاملاً تحت کنترل باشد.

حوتی ایرانی سریعترین اژدر دنیا

رصد آنلاین خلیج فارس از اتوبان شهید خرازی تهران/ نمایش موشک جنجالی سپاه،  نخستین بار | خبرگزاری فارس

موشک ایرانی «حوت» یکی از سریع ترین موشک‌های رادارگریز آبی جهان است که معادل ۱۰۰ متر در ثانیه سرعت دارد که حدود ۳ برابر بیشتر از آن موشکی سرعت دارد که آمریکایی ها از داشتن آن به خود می بالند. فناوری ساخت چنین موشکی فقط در اختیار ایران و روسیه (موشک اشکوال) است و به حتم در صورت پرتاب ۲ عدد از این موشک‌ها ناوهای آمریکایی حاضر در خلیج فارس بدون داشتن راه فراری ضربه‌ای سخت و مهلک متحمل خواهند شد. موشک انداز های این موشک ترسناک کاملاً رادار گریز بوده و از دید رادارهای دشمن مخفی می مانند.

سریعترین رادارگریز ایرانی

موشک قدر ۱۱۰ یکی دیگر از موشک‌های ایران است که از لحاظ سرعت جز سریع‌ترین موشک‌های دنیاست و قادر است بر تمام رادارها و موشک‌های ضد موشک فائق آید. در نتیجه هر چقدر قدرت سامانه دفاعی ضد موشک دشمن قوی باشد، این موشک به هدف اصابت می‌کند. برخی منابع به برد ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ کیلومتری این موشک اشاره کرده‌اند با این تفاسیر این موشک توان ضربه زدن به دورترین نقاط اروپا را داراست و بیش از ۷۰ درصد آسیا را در تیررس توان موشکی ایران قرار می‌دهد.

قدر-۱۱۰نسخه بهبود داده شده موشک معروف ایرانی شهاب ۳ است. این موشک بر خلاف شهاب ۳ از موتوری ۲ مرحله‌ای بهره می‌جوید که توانایی رسیدن به بردی ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ کیلومتر را برای ان فراهم می آورد. اعتقاد بر این است که موتور اول این موشک سوخت مایع و موتور دوم این موشک از سوخت جامد بهره می‌برد.

تاج موشکهای ایرانی

عاشورا با برد ۲۵۰۰ کیلومتر، تاج صنعت موشک ایران لقب گرفته است. زمانی که جمهوری اسلامی ایران، آزمایش موفقیت آمیز موشک «عاشورا» را اعلام کرد، واشنگتن و تل آویو در واکنشی به این موشک اعلام کردند موشک جدید ایران از لحاظ تکنولوژی قادر است به هر هدف آمریکایی در شرق اروپا و هر هدف صهیونیستی برخورد کند و در محل برخورد ویرانی گسترده‌ای را ایجاد کند.

هاآرتص: ایران در حال تکمیل محاصره اسرائیل با ۲۰۰ هزار موشک است / سران  اسرائیل در خواب هستند | خبرگزاری بین المللی شفقنا

بر این دستاوردها باید طیف گسترده‌ای از سامانه‌های بومی پدافند موشکی همچون مرصاد، سامانه ۱۵ خرداد، تلاش، سامانه سامانه رعد۱و ۲، سامانه پدافند سوم خرداد، سامانه طبس و گل سر سبد آنها سامانه باور ۳۷۳ و موشکهای کروز کوتاه برد و میان برد را هم اضافه کرد. را اضافه کرد.

سامانه‌ای که به گفته کارشناسان نظامی حتی پیشرفته تر از سامانه پاتریوت آمریکایی و اس ۳۰۰ روسی است.

از شهرهای موشکی زیر زمین تا کاوش فضا

امروز صنای دفاعی موشکی ایران قدرت بلا منازه در منطقه و قدرت مطرح در صحنه بین الملی است. این توان و فناوری نه تنها در عرصه دفاعی نقطه قوت و مزیت جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌رود که در عرصه های علمی وفناوری و اقتصدی هم موتور محرک و کمک کننده به بخشهای مختلف صنعتی، مخابراتی، علمی و پژوهشی کشور است.

رگبار موشکی از قلب شهرهای زیرزمینی سپاه پاسداران /ابتکار بی نظیر هوافضای  سپاه در غافلگیر کردن دشمن +تصاویر - خبرآنلاین

امرو نه فقط شهرهای موشکی زیر زمین سپاه یا سامانه‌های منحصر به فرد و ابداعی پرتابگر رگباری موشک بکار گرفته شده در این شهرهای زیر زمینی قدرت و آمادگی دفاعی و تهاجمی ایران را به رخ می‌کشد و خیال تجاوز را از سر هر بدخواه جمهوری اسلامی دور می‌کند که پیشرفتهای کشور در حوزه فضایی نیز ایران را زبانزد  و در باشگاه کم تعداد کشورهای فضایی قرار داده است.

اولین فیلم از زراد خانه موشکی سپاه - خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان |  Mehr News Agency

ایران عصر ۱۴۰۰، عضو باشگاه دارندگان فناوری موشکی و هوا فضا خواهد بود که تنها ۱۰ عضو دارد. فعالیت ارسال ماهواره و پروازهای فضایی ایران از سال ۲۰۰۵ میلادی آغاز شد. ایران در میان کشورهای قاره کهن، یکی از سرزمین هایی است که به سرعت در این عرصه در حال فعالیت همه جانبه است.

نخستین پروژه پرتاب ماهواره ایران که سینا ۱ نام داشت، کار مشترکی با متخصصان روس بود که بودجه ۱۵ میلیون دلاری برای آن در نظر گرفته شد. فعالیت های فضایی کشور، امسال وارد دومین دهه فعالیت خود می شود. به همین خاطر، چندی پیش منوچهر منطقی رییس مرکز ملی فضایی از تدوین برنامه ۱۰ ساله فضایی خبر داد.

تدوین برنامه ۱۰ ساله اول فضایی کشور یک گام بزرگ به شمار می رفت. این برنامه به دو قسمت پنج ساله تقسیم شده بود. در پنج سال اول بیشتر تمرکز بر ایجاد زیر ساخت های فضایی بود و پنج سال دوم استفاده از این زیر ساخت ها برای انجام یک کار علمی مورد نظر قرار گرفت.

صنعت هوا فضای کشور در این چند سال موفق به طراحی و ساخت پرتاب کننده های ماهواره گشت، ایستگاه زمینی دریافت کننده اطلاعات فضایی را طراحی کرد و در قسمت فرستادن موجودات زنده به فضا چه موجودات زنده ای که شبیه انسان هستند و چه موجودات زنده ساده به توفیقات خوبی دست یافت.

ایران تا کنون سلول موجود زنده و دو میمون فضانورد را سالم به فضا برده و بازگردانده است. اکنون این میمون ها در پژوهشگاه رویان نگهداری می شوند.

اوایل مهر سال ۹۶ بود که رییس پژوهشگاه هوا فضا از برنامه این مجموعه در اعزام نخستین فضانورد ایرانی به جو کره زمین تا سال ۱۴۰۴ هجری شمسی خبر داد.

دستیابی به زنجیره کامل فضایی

اکنون بهره برداری از ظرفیت های صنعت فضایی به یکی از اهداف راهبردی و کلان برای پیشرفت حداکثری کشور تبدیل شده است و بات وجه به محدویت‌ها و تحریم ها و انحصاری بودن فناوری و دانش در این لازم بوده تا عرصه جمهوری اسلامی ایران تمامی حلقه‌های زنجیره کامل صنعت فضایی را به صورت بومی ایجاد کند.

پرتاب ماهواره ملی فجر توسط ماهواره بر سفیر فجر / عکس: محمد آگاه

دستیابی به فضا و پرتاب ماهواره به عنوان دشوارترین حلقه زنجیره صنعت فضایی بر دو پایه ماهواره‌بر و پایگاه پرتاب استوار است. دو فناوری که برنامه فضایی و افق توسعه این صنعت در برنامه کشور را به برنامه موشکی کره می‌زند.

در واقع پایه فناوری پرتاب ماهواره جمهوری اسلامی ایران و انچه این امکان و موفقیت را برای جمهوری اسلامی ایران رقم زد پیشینه قوه و دستاوردهای صنعت موشکی نیروهای مسلح و بخش دفاعی کشور بود.

۴۴ سال از آغاز برنامه فضایی ایران می‌گذرد که یک سال آن قبل از انقلاب بوده و عملا هیچ اتفاقی در آن سال زخ نداده است.

پس از آن نیز تا سالها به دلیل جنگ و مشکلات پس از آن این برنامه تقربا متوقف مانده بود تا آنکه در دهه ۷۰ مسئولان کشور دوباره به فکر احیای این برنامه و پرتاب ماهواره و استفاده از سه مدار ثبت شده در فضا به نام ایران گرفتند اما عملاً رویدادهایی هم در این حوزه در دو دهه اخیر رقم خورده و ایران توانسته چندین ماهواره را از پروژه های مشترک اولیه تا تولیدات کاملاً بومی به فضا بفرستد.

آنچه در این پروژه‌ها اما بیشتر مورد توجه قرار گرفت و سرو صدا بپا کرد، نه فناوری ساخت ماهواره که دستیابی ایران به فناوری پرتاب آن بود. فناوری که باز هم در انحصار یک باشگاه کوچک و انحصاری است.

چهار نسل ماهواره برهای ایران

ماهواره برهای ایرانی در چهار نسل دسته بندی می‌شوند که تا به اورز دو نسل آناه عملیاتی شده، نسل سوم در دست تولید است و نسل چهارم مراحل مطالعه و طراحی کلی را به پایان برده است.

سفیر ایرانی در فضا

موشک ماهواره‌بر سفیر۱اولین موشک ماهواره‌بر ساخت صنایع هوافضای ایران است. با ساخت این موشک ایران به عنوان نهمین کشور جهان، توانمندی ارسال ماهواره به فضا را پیدا کرده‌است. حامل ماهواره دارای بیش از ۱۰ هزار تنوع قطعه در اجزای مختلف اعم از موتور، بدنه، هدایت و کنترل است که کارشناسان رشته‌های مختلف دانشگاهی طی ۱۰ سال ساخت تمامی اجزای آن را بومی کرده‌اند.

این موشک علاوه بر پرتاب کاوشگر یک به فضا، ماهواره امید ساخت ایران را نیز در بهمن ۱۳۸۷ در مدار ۲۴۰ کیلومتری زمین قرار داد.

سیمرغ

گام دوم فضایی ایران دستیابی به مدار ۵۰۰ کیلومتری بود و بای این پرواز سیمرغ فراخوانده شد. برای این مدار ماهواره‌های مختلفی از جمله طلوع، پیام، ظفر، پارس-۱ و ناهید-۲ در نظر گرفته شده‌اند اما از سال ۹۶ تا کنون که کاهواره بر سیمرغ بکار گرفته شده موفقیت کامل در رسیدن به این مدار هنوز بدست نیامده است.

پرتاب ماهواره ظفر- عکس خبری تسنیم | Tasnim

سیمرغ ماهواره‌بر چند مرحله‌ای ساخت سازمان هوافضا وزارت دفاع که در ۱۴ بهمن ۱۳۸۸ روز ملی فناوری فضایی رونمایی شده‌است. این ماهواره‌بر می‌تواند محموله‌ای به وزن حداکثر ۲۵۰ کیلوگرم را در مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین قرار دهد.

دو تلاش این موشک برای قراردادن ماهواره ظفر در مدار ناکام ماند ماند اما بهبود عملکرد و رفع نواقص آن همچنان برای پرتاب‌های بعدی در دستور کار متخصصان ایرانی است.

نسل سوم این ماهواره برها سریر نام گرفته که قرار است ماهواره‌هایی با وزن ۷۰۰ کیلوگرم را در مدار ۱۰۰۰ کیلومتری زمین قرار دهد. سریر ماهواره ای سه مرحله ای به طول ۳۵ متر است.

سروش، کلید ورود به باشگاه خاص

طبق برنامه قرار است ماهواره‌بر سروش، تثبیت کننده توان نهایی ایران برای تزریق محموله های سنگین کاربردی در مدار ۳۶۰۰۰ کیلومتری باشد. به گفته مسئولین، سروش ماهواره‌بری با قطر بدنه ۴ متری است.

در تصاویری که از نمایشگاهی در اواخر سال ۱۳۹۸ از غرفه ماهواره‌برهای فضایی ایران به نمایش در آمد، مشخص شد سروش ماهواره‌بری با ساختار موازی یعنی بهره مند از موتورهای شتاب دهنده یا بوسترهای جانبی است.

این ساختار، سروش را در ردیف حامل‌های بزرگ و سنگین فضایی قرار می‌دهد. اینکه بوسترهای سروش از نوع سوخت جامد یا مایع هستند، اعلام نشده و در دنیا به کارگیری هر دو نوع به عنوان موتورهای شتاب دهنده جانبی، سابقه داشته است.

انتهای پیام/

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.